Open Access Advocate

Het non-concurrentiebeding in de franchiseovereenkomst anno 2024

• Samenvatting

  In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de (gepubliceerde) rechtspraak met betrekking tot het postcontractueel non-concurrentiebeding in de franchiseovereenkomst. De Wet franchise omschrijft de criteria waaraan een dergelijk non-concurrentiebeding dient te voldoen. Voldoet een beding niet aan deze criteria? Dan kunnen daarop grond van de wet sancties uit voortvloeien, zoals ook blijkt uit deze bijdrage.

• Auteursinformatie

  Mr. J.H. Kolenbrander

  Mr. Jan-Willem Kolenbrander is advocaat-partner bij DayOne Advocaten.

Prejudiciële vragen bij huurprijsverhogingen bij huur van woonruimte: zijn de juiste vragen ten aanzien van verjaring wel gesteld?

• Samenvatting

  De rechtbank Amsterdam heeft prejudiciële vragen gesteld over de vraag of het prijsindexeringsbeding in huurovereenkomsten met consumenten onredelijk bezwarend is. In deze bijdrage richten auteurs de aandacht op een onderbelicht onderdeel in de prejudiciële vragen, de verjaring van de terugbetalingsverplichting na vernietiging.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. T.H.M. van Wechem

  Prof. mr. T.H.M. van Wechem is hoogleraar Corporate Legal Counseling aan de Open Universiteit en zelfstandig juridisch adviseur.

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat onder de naam fL advocaten en honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut van de Universiteit Utrecht.

Hoeveel zeggenschap mag een externe financier hebben over een collectieve actie van een belangenbehartiger?

De glijdende schaal van beslismacht, naar zeggenschap naar invloed via een advies- en consultatierecht

• Samenvatting

  Art. 3:305a BW is al dertig jaar de juridische kapstok van ons collectief actierecht. Deze bepaling is gaandeweg doorlopend en ook wezenlijk gewijzigd. In deze bijdrage staat de betekenis van het zeggenschapsvereiste uit art. 3:305a lid 2 sub c BW centraal. Het zeggenschapsvereiste werd in 2018 aan het al bestaande waarborgvereiste toegevoegd, nadat rond 2016-2017 procesfinanciering voor collectieve acties in Nederland van de grond kwam. De wetgever beoogde met deze aanvulling de ontvankelijkheidseisen voor belangen­behartigers aan te scherpen en zij strekt ertoe de zeggenschapsverhoudingen tussen enerzijds de belangenbehartiger (vaak een stichting) en anderzijds de externe financier nader in te kleden. Het doel was om een Amerikaanse claimcultuur en uitwassen te voorkomen, en ook dat deze collectieve acties geen louter commerciële initiatieven mochten zijn waarbij het belang van de financier vooropstaat. Met de introductie van het zeggenschapsvereiste heeft de wetgever echter wel ruimte gelaten voor een zekere mate van invloed van de financier op de collectieve vordering. Maar juist de mate waarin de belangen­behartiger zeggenschap moet behouden over de rechtsvordering is niet geheel duidelijk. Ook recente rechtspraak laat een diffuus beeld zien over de invulling van het begrip en lijkt het zeggenschapsvereiste bovendien integraal te toetsen, terwijl een marginale toets door de wetgever is beoogd. In deze bijdrage wordt daarom een voorstel gedaan tot nadere inkleuring van het zeggenschapsvereiste, daarbij rekening houdend met de belangen van alle betrokken partijen, in de eerste plaats die van de gedupeerden, maar ook die van belangenbehartigers en hun financiers. De praktijk is immers gebaat bij meer duidelijkheid.

• Auteursinformatie

  W.A. Vader

  Mr. W.A. (Wesley) Vader is advocaat bij bureau Brandeis te Amsterdam.

Vereffening van insolvente micro-onder­nemingen volgens de voorgestelde insolventierichtlijn

• Samenvatting

  De Europese Commissie heeft een voorstel ingediend voor een richtlijn tot harmonisatie van bepaalde aspecten van het insolventierecht. Onderdeel van het voorstel is de introductie van een nieuwe insolventieprocedure voor micro-ondernemingen: de vereenvoudigde vereffeningsprocedure. Deze procedure, specifiek voor micro-ondernemingen, is ingevoerd om te voldoen aan de behoefte in Europa aan snellere, eenvoudigere en goedkopere insolventieprocedures. In deze bijdrage analyseren de auteurs in hoeverre de vereenvoudigde vereffeningsprocedure overeenkomt met of afwijkt van de huidige Nederlandse insolventiewetgeving. Op basis van hun bevindingen komen de auteurs tot de conclusie dat de meerwaarde van de voorgestelde vereenvoudigde vereffeningsprocedure voor het Nederlandse rechtspraktijk beperkt lijkt.

• Auteursinformatie

  S. Zonneveld

  Mr. S. (Stijn) Zonneveld is advocaat bij RESOR te Amsterdam.

  A.C.A.D. Bakker

  Mr. A.C.A.D. (Angelina) Bakker is advocaat bij RESOR te Amsterdam.

De positie van de junior crediteur in inter­creditorstructuren

• Samenvatting

  Ondernemingen halen doorgaans financiering op in de vorm van eigen vermogen en vreemd vermogen, waarbij verschillende schuldinstrumenten worden toegepast om tegemoet te komen aan de behoeften van verschillende verschaffers van vreemd vermogen. In dit artikel wordt de focus gelegd op de junior crediteur, degene die in zijn aflossings- of verhaalspositie na de senior crediteur komt. De auteurs onderzoeken diverse structuren en instrumenten die worden gebruikt om de positie van de junior te bepalen en behandelen de impact van deze structuren. De conclusie benadrukt de diversiteit aan strategische mogelijkheden voor junioren, waarbij de beschermingsgraad niet alleen afhangt van de gekozen structuur, maar ook van de specifieke invulling ervan in de relevante documentatie. Deze nuances zijn van cruciaal belang, zowel binnen als buiten insolventieprocedures.

• Auteursinformatie

  G. Kreuze

  Mr. G. (Gianluca) Kreuze is advocaat bij Loyens en Loeff te Amsterdam.

  R. den Hollander

  Mr. R. (Ruben) den Hollander is advocaat bij Loyens en Loeff te Amsterdam.

Whiplash associated disorder en causaal verband

HR 22 september 2023, ECLI:NL:HR:2023:1275

• Samenvatting

  In zijn arrest van 22 september 2023 volgt de Hoge Raad A-G Lindenberg in zijn conclusie en oordeelt dat het hof ten onrechte niet is ingegaan op de in het eerste tussenarrest opengelaten mogelijkheid dat condicio-sine-qua-nonverband wordt aangenomen, ook indien een aandoening op neurologisch vakgebied niet komt vast te staan. De in de lagere rechtspraak ontwikkelde ‘whiplashjurisprudentie’ blijft daarmee in stand. In deze bijdrage bespreekt de auteur het oordeel van de Hoge Raad en voorziet het arrest van commentaar.

• Auteursinformatie

  Mr. J.F. Roth

  Mr. J.F. Roth is advocaat bij SAP Advocaten te Amersfoort.

Wetsvoorstel Handhaving sociale zekerheid, balans of nieuwe disbalans

• Samenvatting

  Het wetsvoorstel Handhaving sociale zekerheid beoogt de balans weer terug te brengen in het socialezekerheidsrecht en een oplossing te bieden voor de nu knellende wetgeving. In deze bijdrage wordt besproken of het voorstel deze doelstelling haalt, en worden ook alternatieve mogelijkheden besproken om de balans terug te brengen.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. M.J. Hüsen

  Mr. drs. M.J. Hüsen is juridisch adviseur sociaal domein bij Stimulanz.

  Mr. R.S. Wijling

  Mr. R.S. Wijling is advocaat bij van Ardenne & Crince le Roy Advocaten N.V.

De betalingsregeling van artikel 4:5 BW: een bruikbare reddingsboei?

• Samenvatting

  Deze bijdrage gaat over diverse aspecten van de erfrechtelijke betalingsregeling in artikel 4:5 BW. Er moet bijvoorbeeld sprake zijn van ‘gewichtige redenen’ voordat de rechter een verzoek om een betalingsregeling toewijst. Uit de schaarse jurisprudentie blijkt echter dat de rechter niet al te scheutig is met deze ‘reddingsboei’. De auteur maakt ook een kort uitstapje naar aanverwante bepalingen in onder andere het huwelijksvermogensrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. B.W.J. Theunissen

  Mr. B.W.J. Theunissen is advocaat bij Hekkelman Advocaten te Nijmegen.

ESG-litigation: duurzaamheids­verslaggeving, CSRD en de jaarrekeningprocedure bij de Ondernemingskamer

• Samenvatting

  ESG-litigation over duurzaamheidsverslaggeving kan met de implementatie van de Richtlijn duurzaamheidsrapportering (CSRD) en bijbehorende standaarden voor duurzaamheidsrapportage (ESRS) plaatsvinden via de jaarrekeningprocedure bij de Ondernemingskamer. Deze bijdrage bespreekt de sancties bij schending van de duurzaamheidsrapporteringsregels, het belanghebbendebegrip in de jaarrekeningprocedure en de rol van de AFM in het licht van de CSRD en ESRS.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. K. van Middelaar

  Mr. drs. K. van Middelaar is advocaat bij Loyens & Loeff te Amsterdam.

Towards a Level-Playing Field between Banks and Non-Banks in the European Market for Electronic Payments

Bespreking van het proefschrift van mr. J.A. Jans

• Samenvatting

  Jans onderzoekt in zijn proefschrift de vraag wat het effect is van bestaande Europese financiële regulering voor aanbieders van betalingsdiensten op het bestaan van een level playing field tussen de verschillende categorieën van betalingsdienstaanbieders, banken en niet-banken..

• Auteursinformatie

  Mr. drs. A. van der Beek

  Mr. drs. A. van der Beek is advocaat en partner bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

Artikel 7:25 BW

Bespreking van het proefschrift van mr. T.J.K. van Santen

• Samenvatting

  In dit artikel wordt het proefschrift van Van Santen over de regresregeling van art. 7:25 BW besproken. Van Santen behandelt de inhoud en de reikwijdte van de regresregeling en heeft daarmee een voor de praktijk bruikbaar proefschrift over een onbekend contractenrechtelijk onderwerp geschreven.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij fL advocaten in Aalsmeer en honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut voor Privaatrecht van de Universiteit Utrecht.

De rol van de paritas creditorum bij een faillissement

Bespreking van het proefschrift van mr. M.J. Noteboom

• Samenvatting

  Centraal in het boek van Noteboom staan het beginsel van de gelijkheid van schuldeisers bij de verhaalsuitoefening in en buiten faillissement en de vraag wat dat beginsel te betekenen heeft nu er door de veelheid van voorrechten en zekerheidsrechten en anderzijds door de relatief beperkte executieopbrengsten voor concurrente schuldeisers vaak (bijna) niets te verdelen overblijft.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. A. van Hees

  Mr. dr. A. van Hees is 40 jaar advocaat geweest en is thans onder meer werkzaam als raadsheer-plaatsvervanger bij meerdere gerechtshoven.

De val van Haviltex?

• Samenvatting

  Deze bijdrage gaat over de vraag of het mogelijk is om de Haviltex-maatstaf contractueel uit te sluiten, mede in het licht van de beschikking van de Hoge Raad van 25 augustus 2023, ECLI:NL:HR:2023:1131.

• Auteursinformatie

  Mr. K.W.M. Baten

  Mr. K.W.M. Baten is advocaat commercial contracting bij AKD te Eindhoven

Zorgplicht van banken tegenover derden

Ontwikkelingen geïdentificeerd en uitgelegd

• Samenvatting

  De bancaire zorgplicht tegenover derden is een onderwerp dat onverminderd actueel en relevant is voor de dagelijkse praktijk. Banken wordt met regelmaat verweten onvoldoende acht te hebben geslagen op de handelwijze van een cliënt met als gevolg eventuele nadelige effecten en schade voor derden. Wat houdt de bancaire zorgplicht jegens derden in en hoe ontwikkelt deze zorgplicht zich? Deze vragen staan in dit artikel centraal.

• Auteursinformatie

  Mr. K.W.G. Heesterbeek

  Mr. K.W.G. Heesterbeek is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

  Mr. F.R.H. van der Leeuw

  Mr. F.R.H. van der Leeuw is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

Op zoek naar het monster van Loch Ness

Over de toepassing en afwijking van het billijke prijsvermoeden

• Samenvatting

  Ondanks dat rechters en juridische auteurs steevast overwegen dat afwijken van het billijke prijsvermoeden in de bijzondere uitkoopprocedure (art. 2:359c lid 6 BW) mogelijk is, gebeurt het in de praktijk nooit. In dit artikel staat de oorzaak daarvan centraal. Daarbij besteedt de auteur bijzondere aandacht aan de ratio achter het billijke prijsvermoeden.

• Auteursinformatie

  Mr. S. Gommans

  Mr. S. Gommans is advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek te Amsterdam.

Het aanvangstijdstip van de verjaringstermijn bij overheidsbesluiten en handelingen ter voorbereiding daarvan

• Samenvatting

  In zijn arrest van 8 september 2023 (ECLI:NL:HR:2023:1172) heeft de Hoge Raad uitgemaakt wanneer de verjaringstermijn aanvangt voor onzelfstandige handelingen van een bestuursorgaan ter voorbereiding van een besluit. Deze termijn begint volgens de Hoge Raad te lopen nadat het besluit onherroepelijk is geworden.

• Auteursinformatie

  Mr. A.A. al Khatib

  Mr. A.A. al Khatib is advocaat bestuursrecht bij Stibbe en buitenpromovendus op het gebied van het staatssteunrecht aan de Universiteit Leiden.

Interne kosten in het volle licht

Hoe ervoor te zorgen dat ook interne kosten voor vergoeding in aanmerking komen

• Samenvatting

  De Hoge Raad heeft duidelijk gemaakt dat ook interne kosten voor vergoeding in aanmerking komen. Nu interne kosten vaak door advocaten en bedrijfsjuristen worden vergeten, gaan wij in dit artikel nader in op de vraag om welke interne kosten het gaat en geven wij verschillende aanbevelingen voor de praktijk.

• Auteursinformatie

  Mr. M. van Rest

  Mr. M. van Rest is advocaat bij BarentsKrans te Den Haag.

  Mr. M. de Wit

  Mr. M. de Wit is advocaat bij BarentsKrans te Den Haag.

Verjaring van claims op de bank: de actuele stand van zaken

• Samenvatting

  De korte verjaringstermijn uit art. 3:310 BW start met (subjectieve) kennisname door de benadeelde van de schade en de persoon van de dader. De Hoge Raad wees recentelijk twee arresten over deze bepaling; daaruit lijkt te volgen dat er nog een extra vereiste geldt: een (geobjectiveerd) inzichtsvereiste.

• Auteursinformatie

  Mr. E.A.L. van Emden

  Mr. E.A.L. van Emden is advocate bij NN Advocaten (Nationale-Nederlanden) te Den Haag, fellow aan het OO&R (Radboud Universiteit Nijmegen) en redactielid van dit tijdschrift.

  Mr. A.N.L. de Hoogh

  Mr. A.N.L. de Hoogh is advocaat bij NN Advocaten (Nationale-Nederlanden) te Den Haag.

Toezicht en handhaving onder de Omgevingswet: bespiegelingen vanuit bestuursrechtelijk en strafrechtelijk perspectief

• Samenvatting

  Hoewel de Omgevingswet wat betreft toezicht en handhaving geen grote wijzigingen beoogt, verwachten wij dat de introductie van de Omgevingswet impact zal hebben. Zo zijn er (nog) meer zorgplichten en gelden deze (specifieke) zorgplichten naast de vergunning. Ook zal er een onwenselijke verschuiving plaatsvinden van vergunningverlening vooraf naar toezicht achteraf. Overtredingen zijn ook eerder bestuurlijk beboetbaar. In navolging van de conclusie van A-G Wattel over het overtredersbegrip hopen wij dat de bestuursrechtspraak meer in lijn komt met de strafrechtelijke jurisprudentie. Ten slotte verwachten wij onverminderde aandacht voor bestuurdersaansprakelijkheid, waarbij wij de hoop uitspreken dat hiertoe niet (te) lichtvaardig zal worden overgegaan.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. V.M.Y. van ’t Lam

  Mr. dr. V.M.Y. van ’t Lam is advocaat bij Stibbe in Amsterdam en geassocieerd medewerker bij de Universiteit Utrecht

  Mr. Drs M. van der Linden

  Mr. drs. M. van der Linden is advocaat bij Stibbe in Amsterdam.

De onvrijheid om te contracteren: de (potentiële) betekenis van ‘contractdwang’ in tijden van crisis

• Samenvatting

  In dit artikel wordt verkend welke betekenis contractdwang heeft en kan hebben in tijden van crisis. Meer in het bijzonder wordt daarbij onderzocht in hoeverre de context van crisis contractdwang (voor commerciële partijen) kan rechtvaardigen.

• Auteursinformatie

  Mr. J. den Hartog

  Mr. J. den Hartog is advocaat bij Van Benthem & Keulen te Utrecht.

  Mr. dr. K.L. Maes

  Mr. dr. K.L. Maes is advocaat bij Van Benthem & Keulen te Utrecht en als onderzoeker en universitair docent verbonden aan de Universiteit Utrecht.