Open Access Advocate

Artikel 6:119a BW – wetgeving waar weinigen wijzer van worden?

• Samenvatting

  In deze bijdrage wordt ingegaan op de vraag of de praktijk iets heeft aan de steeds strengere wettelijke regels voor afspraken over betaaltermijnen. Uitgelegd wordt op welke manieren bedrijven nog steeds aan die regels kunnen ontsnappen, en waarom verdere aanscherping tot nu toe weinig effectief is gebleken.

• Auteursinformatie

  Mr. M. Uijen

  Mr. M. Uijen is advocaat bij Griffiths Advocaten.

Hoe gemakkelijk wil je het hebben?

• Samenvatting

  Deze bijdrage gaat over twee arresten waarin algemene voorwaarden centraal staan. Het eerste arrest betreft de vraag of groothandelleveranciers dienstverrichters in de zin van de Dienstenrichtlijn zijn en hoe zij aan het elektronisch terbeschikkingstellen van algemene voorwaarden kunnen voldoen. Het tweede arrest behandelt de verplichting van rechters om de terbeschikkingstelling van algemene voorwaarden door gebruikers ambtshalve te controleren.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat onder de naam fL advocaten en honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut van de Universiteit Utrecht.

Middelen en bijstand, een nieuwe koers

CRvB 25 april 2023, ECLI:NL:CRVB:2023:909

• Samenvatting

  Bespreking van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB), waarin de CRvB oordeelt dat de vergoeding van immateriële schade in geval van blijvend letsel in beginsel bedoeld is voor het resterende deel van het leven van de betrokkene. Dat betekent weer dat de vergoeding toegerekend moet worden aan die volledige periode (= de rest van het leven). De CRvB deelt het smartengeldbedrag door de statistische eindleeftijd minus de leeftijd ten tijde van het ongeval. Dat komt neer op € 125 per maand, en dat is aldus de CRvB niet een zodanig bedrag dat het geheel vrijlaten daarvan uit het oogpunt van bijstandverlening onverantwoord is.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. M.F. Vermaat

  Mr. dr. M.F. Vermaat is advocaat-partner bij Van der Woude De Graaf Advocaten te Amsterdam.

Politici als hoeders van het recht

Een blik vanuit de Eerste Kamer op de vervulling van zijn juridische functie

• Samenvatting

  De Eerste Kamer wordt gezien als het juridisch geweten binnen ons parlementair stelsel. Maar hoe staat het er nu echt voor met de vervulling van de juridische functie van de Senaat? In zijn bijdrage beantwoordt de auteur – senator en bestuursrechtadvocaat – Hugo Doornhof deze vraag aan de hand van enkele (wetgevings)dossiers. Hij komt tot de conclusie dat niet steeds duidelijk is of in de Eerste Kamer wel voldoende bewustzijn en kennis van het recht voorhanden zijn. Hoe dan ook zijn politieke overwegingen wellicht wel nooit volledig te scheiden van (juridische) kwaliteitsoordelen. Maar soms staat gewoon vast dat politieke opportuniteit zwaarder weegt dan wetenschappelijke rationaliteit. Doornhof brengt verschillende mogelijkheden naar voren om ervoor te zorgen dat de rechtmatigheidstoets door de Eerste Kamer kwalitatief en effectief beter gebeurt, ook via veranderingen in het huidig Grondwettelijk stelsel. De uiteindelijk enigszins gebrekkige vervulling van de juridische functie zou in elk geval reden kunnen zijn om te kiezen voor constitutionele toetsing door de rechter, zij het in elk geval niet door het instellen van een constitutioneel hof. Want het is hoe dan ook beter de politiek ietwat meer te juridiseren dan de rechtspraak (verder) te politiseren.

• Auteursinformatie

  H. Doornhof

  Mr. drs. H. (Hugo) Doornhof is sinds 2019 lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal (CDA). Zijn hoofdfunctie is advocaat-partner bestuurs- en omgevingsrecht bij AKD in Amsterdam.

De waarborg van het nuttig effect van EU-recht is alleen veilig in de handen van EU-rechters

• Auteursinformatie

  L.F.A. Welling-Steffens

  Mr. dr. L.F.A. (Lilian) Welling-Steffens is lid van de redactie van Onderneming & Financiering en Of Counsel bij bureau Brandeis te Amsterdam.

Obstakels voor schadevergoeding aan slachtoffers van internationale oorlogsmisdrijven

Annotatie bij Hof Den Haag 8 juni 2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:973

• Samenvatting

  De beslissing van het Haagse gerechtshof over in Ethiopië gepleegde oorlogsmisdrijven legt de obstakels bloot die slachtoffers van dergelijke misdrijven tegenkomen in hun zoektocht naar financiële compensatie binnen het Nederlandse strafproces. Dat heeft ten eerste te maken met de uitleg van de ontvankelijkheidsvereisten van art. 51f Sv en art. 361 lid 3 Sv, en ten tweede met de omstandigheid dat oorlogsmisdrijven niet vallen onder de ongemaximeerde voorschotregeling die verbonden is met de schadevergoedingsmaatregel (art. 36f Sr). Hier ligt een kans voor de strafrechter én de regelgever tot het bieden van daadwerkelijk financieel herstel, en daardoor bij te dragen aan duurzame vrede in buitenlandse conflictgebieden.

• Auteursinformatie

  Mr. A.J.J.G. Schijns

  Mr. A.J.J.G. Schijns is advocaat bij Beer advocaten te Amsterdam en treedt regelmatig op voor slachtoffers van misdrijven. Zij werkt aan de VU aan een proefschrift over de compensatie van misdrijfschade. Daarnaast is zij voorzitter van de Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Het schemergebied tussen institutional corruption en strafbare passieve omkoping: de zaak-De Mos

Annotatie bij Rb. Rotterdam 21 april 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:3199 (De Mos)

• Samenvatting

  De rechtbank Rotterdam spreekt Richard de Mos vrij van ambtelijke omkoping middels het ontvangen van partijdonaties. Belangrijke overweging was dat partijdonaties niet gelden als een omstandigheid waaruit blijkt dat deze werden gedaan om een ambtenaar te bewegen iets te doen of na te laten, en dat er geen specifieke wettelijke regeling is voor dergelijke donaties. Dat oordeel roept de vraag op of de rechtbank het risico van omkoping met partijdonaties niet heeft onderschat, en meer ruimte had om zelf een objectieve, normatieve invulling te geven aan het bij de ambtenaar noodzakelijke ‘redelijkerwijs moeten vermoeden’.

• Auteursinformatie

  Mr. V.J.C. de Bruijn

  Mr. V.J.C. de Bruijn is advocaat en partner bij AKD N.V.

In deze aflevering van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht

• Auteursinformatie

  Mr. C.J. (Casper) Dekker

  Mr. C.J. Dekker is advocaat omgevingsrecht bij Ten Holter Noordam advocaten in Rotterdam en secretaris van de redactie van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht.

Kunnen bijzondere bancaire zorgplichten worden weggecontracteerd?

• Samenvatting

  In deze bijdrage geven de auteurs hun visie op de houdbaarheid van de contractuele invulling van de (bancaire) zorgplicht in contractuele verhoudingen. Meer in het bijzonder geven zij kort gezegd een antwoord op de vraag of de gevolgen van een schending van de ‘bijzondere bancaire zorgplicht’ door een bank, door middel van een exoneratie, kan worden gereguleerd of zelfs geneutraliseerd? Dit antwoord luidt dat de auteurs de kans substantieel achten dat een dergelijke exoneratie door de bank niet jegens een consument zal kunnen worden ingeroepen in het geval van een schending door de bank van een bijzondere bancaire zorgplicht. Het is volgens de auteurs raadzaam voor banken om te overwegen om dat in hun exoneratieclausules te expliciteren om daarmee te voorkomen dat de exoneraties ook zullen sneuvelen wanneer er niet sprake is van een schending van een bancaire zorgplicht, maar de rechter tot het oordeel zou kunnen komen dat vanwege de latent (te) ruime strekking van de exoneratie deze om die reden vernietigbaar is.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. dr. T.H.M. van Wechem

  Prof. mr. T.H.M. van Wechem is hoogleraar Corporate Legal Counseling aan de Open Universiteit en zelfstandig juridisch adviseur

  Mr. dr. D.P.C.M. Hellegers

  Mr. dr. D.P.C.M. Hellegers is universitair docent Privaatrecht aan de Open Universiteit, onderzoeker bij het Amsterdam Centre for Insurance Studies van de UvA en bindend adviseur bij de Geschillencommissie Kifid en bij De Geschillencommissie (waaronder als voorzitter van de Geschillencommissie Energie).

Redactioneel

Uitsluitende of uitgesloten uitleg?

• Samenvatting

  Op 25 augustus 2023 wees de Hoge Raad een arrest, waarin de beslissing van het hof dat de uitleg volgens de Haviltex-maatstaf was uitgesloten, in stand blijft. Dit arrest heeft de nodige pennen in beweging gekregen. In hun artikel gaan auteurs nader in op het leerstuk van de uitleg van overeenkomsten en op de mogelijkheden en wenselijkheid om de uitleg van overeenkomsten te sturen.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. H.N. Schelhaas

  Prof. mr. H.N. Schelhaas is hoogleraar privaatrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat onder de naam fL advocaten en honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut van de Universiteit Utrecht.

Dient artikel 4:3 lid 1 sub a BW te worden aangepast?

• Samenvatting

  In deze bijdrage onderzoeken de auteurs of artikel 4:3 lid 1 sub a BW dient te worden aangepast. De erfrechtelijke vraag komt er in de kern op neer of het opleggen van de strafrechtelijke maatregel van plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis en terbeschikkingstelling ook tot onwaardigheid van rechtswege zou moeten leiden. Daarbij besteden de auteurs speciale aandacht aan de aanvullende en derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid en hoeveel ruimte de rechter op grond daarvan thans reeds heeft om vanwege de concrete omstandigheden van het geval een erfenis aan een dader te kunnen ontzeggen.

• Auteursinformatie

  Mr. F.W. Brans

  Mw. mr. F.W. Brans is senior jurist bij AD Advocaten te Amsterdam.

  Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers

  Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers is advocaat bij AD Advocaten te Amsterdam.

De Afdeling en het functioneel daderschap: een analyse naar de nieuwe lijn

• Samenvatting

  De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 31 mei 2023 twee uitspraken gedaan die zien op de uitleg van het overtrederbegrip in de Awb. De uitspraken volgen op de kritische conclusie van advocaat-generaal Wattel, die constateerde dat de rechtspraak van de Afdeling over het overtrederbegrip niet strookte met de bedoeling van de Awb-wetgever om één uniform overtrederbegrip te hanteren dat aansloot op het strafrecht. In dit artikel maken Carola de Rond en Wouter Poot de balans op wat de uitspraken betekenen voor eenieder die zich bezighoudt met handhaving van het bestuursrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. C. de Rond

  Mr. C. de Rond is advocaat bestuursrecht bij Pels Rijcken.

  Mr. W.J. Poot

  Mr. W.J. Poot is advocaat bestuursrecht bij Pels Rijcken.

Van vrijblijvendheid naar due diligence: ESG in commerciële contracten

• Samenvatting

  Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol in de bedrijfsvoering van ondernemingen. Er wordt dan ook steeds vaker een beroep gedaan op juristen om dit op de juiste manier in commerciële contracten te verankeren. Dat blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig. In dit artikel bespreken de auteurs enkele uitdagingen en mogelijke oplossingen uit hun praktijken, met als doel een kader en een richting te bieden voor de zoekende jurist.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. S.G. van Elferen

  Mr. drs. S.G. van Elferen is als senior bedrijfsjurist werkzaam bij een grote onderneming. Hij schrijft dit artikel op persoonlijke titel.

  Dr. A.L. Vytopil LLB MSc

  Dr. A.L. Vytopil, LLB MSc is als senior manager business & human rights werkzaam bij een accountants- en advieskantoor. Zij schrijft dit artikel op persoonlijke titel.

Rijksinkoopvoorwaarden 2018 toe aan een update?

• Samenvatting

  Sinds jaar en dag maakt de overheid gebruik van specifieke algemene inkoopvoorwaarden voor de inkoop van roerende zaken bij derden, de Algemene Rijksinkoopvoorwaarden (ook wel afgekort tot ARIV). De meest recente versie is die welke gepubliceerd is in 2018 (ARIV 2018). In deze bijdrage wordt een aantal aspecten van de Rijksinkoopvoorwaarden 2018 onder de loep genomen vanuit het perspectief van de leverancier.

• Auteursinformatie

  Mr. M.W. Bijloo

  Mr. M.W. Bijloo is advocaat bij Studio B.

Een emissiereductiebevel aan bestuurders van vervuilende vennootschappen

Zijn bestuurders na de Nederlandse Staat en Shell de volgende in de rij?

• Samenvatting

  Deze bijdrage onderzoekt de mogelijkheid om een emissiereductiebevel op te leggen aan bestuurders van vervuilende vennootschappen. Hierbij zet de auteur het juridisch kader van de gebodsvordering jegens bestuurders uiteen en gaat zij in op de vraag of een reductieverplichting van bestuurders kan worden gebaseerd op de ongeschreven zorgvuldigheidsnorm.

• Auteursinformatie

  Mr. R. Kroeze

  Mr. R. Kroeze is werkzaam als advocaat te Amsterdam.

Mag de verzekeraar die de Gedragscode Persoonlijk Onderzoek schendt, het verkregen bewijs gebruiken?

• Samenvatting

  Stel dat de verzekeraar fraudeonderzoek doet maar zijn eigen regels niet volgt. Moet dan bij fraude het onderzoeksresultaat buiten beschouwing worden gelaten? Er wordt wel bepleit dat dit inderdaad de consequentie moet zijn. Daar zijn de auteurs het niet mee eens. Zij zien meer heil in toepassing van het schadevergoedingsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. L.K. de Haan

  Mr. L.K. de Haan is advocaat bij V&A Advocaten te Rotterdam.

  Mr. M. Vrijenhoek

  Mr. M. Vrijenhoek is advocaat bij V&A Advocaten te Rotterdam.

Zijn er drempels voor (het mogen aannemen van) immateriële schade onder de AVG?

• Samenvatting

  Op 4 mei 2023 oordeelde het Europese Hof dat een inbreuk op de AVG op zichzelf niet reeds recht geeft op schadevergoeding; een individu moet bewijzen dat de inbreuk schade tot gevolg heeft. Maar wanneer is sprake van ‘immateriële schade’? In Nederlandse jurisprudentie wordt nationaal recht gebruikt om te beoordelen of schade voor vergoeding in aanmerking komt, wat leidt tot vragen over de verenigbaarheid met het HvJ EU-arrest.

• Auteursinformatie

  Mr. E. Troll

  Mr. E. Troll is advocaat bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

Bankgaranties: regresvorderingen na homologatie van een WHOA-akkoord

• Samenvatting

  Art 370 lid 2 Fw zou tot gevolg moeten hebben dat de vorderingen van een steller van een bankgarantie na homologatie van een WHOA-akkoord alleen worden geraakt door dat akkoord als de steller bij dat akkoord is betrokken en diens rang gerespecteerd.

• Auteursinformatie

  Mr. S.B.A. Heumakers

  Mr. S.B.A. Heumakers is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

Hoe Funda heeft bijgedragen aan de bescherming van minderheidsaandeelhouders

HR 22 september 2023, ECLI:NL:HR:2023:1283

• Samenvatting

  De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de economische werkelijkheid waarbinnen de vennootschap zich bevindt relevant is voor de reikwijdte van de enquêteprocedure, en dat de reikwijdte van de redelijkheid en billijkheid van artikel 2:8 BW ruim moet worden uitgelegd. De auteur betoogt dat dit een goede ontwikkeling is voor de bescherming van minderheidsaandeelhouders.

• Auteursinformatie

  Mr. S.L. Haanschoten

  Mr. S.L. Haanschoten is advocaat (ook bij de Hoge Raad) bij Boonk Van Leeuwen Advocaten te Rotterdam en promovendus op het gebied van bescherming van minderheidsaandeelhouders bij de Erasmus Universiteit Rotterdam.