Vanwege HR 27 mei 2016, ECLI:NL:HR:2016:996 vraagt de auteur aandacht voor de wellicht ‘gemakkelijkere’ en onbekende mogelijkheid om vergoeding van de waarde van onverschuldigde en naar hun aard niet ongedaan te maken prestaties ex art. 6:210 BW te vorderen. Deze grondslag lijkt vanuit processueel perspectief zelfs te prefereren boven de ongerechtvaardigde verrijking.

Kunnen gemeenten de kosten van rampbestrijding verhalen op de overheid via de privaatrechtelijke weg? Of levert dat een onaanvaardbare doorkruising van een publiekrechtelijke regeling op? En als een gemeente loonkosten wil verhalen, moeten deze dan abstract of concreet worden berekend? Die vragen staan centraal in het arrest van de Hoge Raad van 24 juni 2016 en in twee opeenvolgende bijdragen in het Maandblad voor Vermogensrecht. Dit is het tweede deel, over het verhaal van de loonkosten.

In HR 4 november 2016, ECLI:NL:HR:2106:2517 (CIA/Heredium) heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de koper zich terecht op een opschortingsrecht had beroepen, ook al kwam na een fiscale procedure vast te staan dat er in werkelijkheid geen belastingschuld was waarvoor de verkoper de koper zou moeten vrijwaren. De auteur gaat in op de verschillende functies van het opschortingsrecht en stelt de vraag wat de reikwijdte is van de regel die de Hoge Raad in dit geval heeft aanvaard.

In hoeverre staat onvoorzichtigheid van de belegger in de weg aan diens bescherming door de bancaire zorgplicht? De auteur bespreekt deze vraag in het kader van een collectieve actie en gaat tevens in op de mogelijkheid om daarin een oordeel te krijgen omtrent het beschermingsbereik van een geschonden norm (relativiteit ‘in strikte zin’).

Het TenneT/ABB-arrest van de Hoge Raad vormt een mijlpaal voor kartelschade en het algemene schadevergoedingsrecht. Het biedt duidelijkheid over het bij kartelschade belangrijke passing-on verweer en herziet de vereisten voor voordeelstoerekening. Het arrest werpt echter ook nieuwe vragen op met betrekking tot de bewijslastverdeling bij toerekening van voordeel.

Afgeleide schade komt in beginsel niet voor vergoeding in aanmerking. De herziene geschillenregeling (art. 2:343 lid 4 BW) biedt de aandeelhouder de mogelijkheid compensatie te krijgen voor afgeleide schade. Dit artikel bespreekt hoe art. 2:343 lid 4 BW uitpakt in de praktijk. Daarbij komt ook de wenselijkheid van het verruimen van de mogelijkheden tot het vergoeden van afgeleide schade aan de orde.

Uit de rechtspraak anno 2016 volgt dat statuten objectief moeten worden uitgelegd, maar dat in uitzonderingsgevallen een meer subjectieve uitleg gerechtvaardigd kan zijn, indien partijen betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van de statuten, in een contractuele verhouding staan of de redelijkheid en billijkheid in art. 2:8 BW dat eist.

De positie van derden in het contractenrecht heeft zich sterk ontwikkeld. Zo zijn door de rechtspraak bij samenhangende rechtsverhoudingen uitzonderingen op het relativiteitsbeginsel aangenomen. Samenhangende rechtsverhoudingen komen veel voor in het bouwcontractenrecht, waardoor problemen kunnen ontstaan bij het vestigen van aansprakelijkheid. Mogelijk biedt de contractengroep als overkoepelend juridisch kader voordelen voor de regulering van samenhangende rechtsverhoudingen in het bouwcontractenrecht.

Dit artikel gaat in op de vraag hoe ver de bijzondere zorgplicht van de bank strekt bij het aangaan van een particuliere borgtocht. Moet de bank de draagkracht van de borg onderzoeken? En moet de bank de borg informeren over de financiële toestand van de hoofdschuldenaar?

In deze bijdrage bespreekt de auteur de toepasselijkheid van de kooptitel op koop van aandelen en haar gevolgen, toegespitst op BV-aandelen. Partijen wijken in een SPA vaak (onbewust) af van de kooptitel, die deze beoogde regeling onbedoeld kan doorkruisen. Een teleurgestelde (ver)koper kan daarvan gebruik maken, maar uitsluiting is logisch en in beginsel mogelijk. Algehele uitsluiting werkt echter niet zonder meer. Partijen zouden daarom per artikel moeten opnemen in hoeverre zij beogen af te wijken.

Volgens de Hoge Raad zijn medebezitters van gebrekkige opstallen ook jegens elkaar aansprakelijk. Recentelijk oordeelde de Hoge Raad dat zo’n aansprakelijkheid niet geldt voor medebezitters van dieren. De auteur bespreekt en becommentarieert beide arresten. Verder onderzoekt de auteur wat de uitkomst zal zijn bij roerende zaken en bij medebedrijfsuitoefenaars.

In deze bijdrage wordt aan de hand van het arrest Messoudi/ASR Schadeverzekering N.V.) nader ingegaan op (1) de mededelingsplicht van de verzekeringnemer, (2) de gevolgen van het niet voldoen aan de mededelingsplicht, en (3) de vraag wanneer de verzekeringnemer heeft gehandeld met de opzet om de verzekeraar te misleiden. Indien de verzekeringnemer heeft gehandeld met de opzet om de verzekeraar te misleiden dan is de verzekeraar geen uitkering verschuldigd.

Een partij kan haar wederpartij in beginsel niet informeren over voor haar onbekende omstandigheden. In deze bijdrage wordt aan de hand van een HR-arrest besproken of desondanks onder omstandigheden een onderzoeks- en mededelingsplicht kan bestaan ter voorkoming van dwaling van de wederpartij.

In de Wijzigingswet financiële markten 2016 worden beschermingsvereisten voor beleggers in financiële instrumenten uit de MiFID geïmplementeerd. De Wijzigingswet krijgt mogelijk meer gewicht, omdat deze ook het ‘indirecte clearing’ arrangement voor otc-derivaten faciliteert, zoals omschreven in EMIR. De auteur beschrijft hoe de beschermingsconstructie uit de Wijzigingswet het ‘indirecte clearing arrangement’ uit EMIR faciliteert.

In de financieringspraktijk komen ‘overwaardearrangementen’ regelmatig voor. Omdat executie van zekerheden zich veelal in faillissement afspeelt, is het van groot belang dat de opzet van het overwaardearrangement ook in faillissement standhoudt. In twee recente arresten heeft de Hoge Raad hierover duidelijkheid gegeven.

Met zijn prejudiciële beslissing verduidelijkt de Hoge Raad het verbod op het in rekening brengen van bemiddelingskosten bij de huurder van woonruimte in geval van tweezijdige bemiddeling. De prejudiciële beslissing van de Hoge Raad is maatschappelijk relevant vanwege de onduidelijkheid en rechtsonzekerheid in en de gevolgen voor de bemiddelingspraktijk.

In de zaak ABN Amro/Marell heeft de Hoge Raad een streep gezet door het oordeel dat bij verpanding van een met een pandrecht gesecureerde vordering materieel sprake zou zijn van herverpanding. De Hoge Raad heeft daarnaast uitsluitsel gegeven over de grondslag van de uitwinningsbevoegdheid van de pandhouder.