Open Access Advocate

Kroniek van het agentuurrecht

• Samenvatting

  In dit artikel bespreekt de auteur de gewezen jurisprudentie over agentuurovereenkomsten in de afgelopen twee jaar.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. H.S. Kleinjan

  Mr. drs. H.S. Kleinjan is advocaat bij Lexence N.V.

De tussenhoudstervrijstelling van art. 2:408 BW

• Samenvatting

  Dit artikel bespreekt de voorwaarden die vervuld moeten zijn voor de toepassing van de veelgebruikte consolidatievrijstelling voor tussenhoudstermaatschappijen zoals opgenomen in art. 2:408 BW. Een tussenhoudster is vrijgesteld van de verplichting om een geconsolideerde jaarrekening op te maken en te publiceren indien de financiële gegevens van de tussenhoudster en de maatschappijen binnen haar consolidatiekring zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van een bovenliggende entiteit.

• Auteursinformatie

  Q.H. van Vliet

  Mr. Q.H. (Qury) van Vliet is advocaat bij Rutgers en Posch N.V., lid van de Raad voor de Jaarverslaggeving en verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Het UBO-register

Het register van sommige uiteindelijk belanghebbenden en anderen (deel 2)

• Samenvatting

  Dit is deel 2 van een tweeluik waarin de auteurs een inkijkje geven in de problemen waar de praktijk tegen aan loopt bij UBO-registratie. Het streven van de wetgever is een uniforme toepassing van het UBO-begrip, maar de praktijk is weerbarstig. Hoewel het UBO-register nog onvoldoende gevuld is en de KvK een behoorlijke achterstand heeft bij de verwerking van de opgaven van UBO’s voor het UBO-register, heeft de praktijk sinds 27 maart 2020 de nodige ervaring opge­daan met de uitleg van het UBO-begrip en de registratie van UBO’s. De auteurs lichten in dit tweeluik aan de hand van concrete voorbeelden toe waarom het vaak niet eenvoudig is om de UBO’s vast te stellen, en waar het begrip voor meerderlei uitleg vatbaar is, doen zij suggesties voor de uitleg die de voorkeur verdient. Als het is gelukt om de UBO vast te stellen, dan moet nog de hobbel van de registratie worden genomen. Die hobbel blijkt ook niet altijd eenvoudig te nemen. In het eerste deel van de bijdrage werd uitgebreid het richtsnoer voor de vaststelling van de UBO’s van kapitaalvennootschappen (niet zijnde beursgenoteerde vennootschappen of 100%-dochtermaatschappijen daarvan) besproken. Daarin kwamen ook de pseudo-UBO, de uitzondering op de registratieplicht voor (100%-dochtermaatschappijen van) bepaalde beursgenoteerde kapitaalvennootschappen en de indirecte UBO aan bod. Dit tweede deel van het tweeluik vervolgt met een bespreking van de richtsnoeren voor overige rechtspersonen en voor personenvennootschappen, en sluit af met de ervaringen die met registratie zijn opgedaan in de (notariële) praktijk. Met hun bijdrage beogen de auteurs waar mogelijk helderheid te verschaffen over het UBO-begrip. En ergens hopen zij de lezers te bereiken die bereid zijn om de discussie over de invulling van het UBO-begrip aan te gaan, om op die manier gezamenlijk tot een uniforme uitleg te komen. De door de wetgever beloofde casuïstiek volgt dan hopelijk vanzelf.

• Auteursinformatie

  M.A.M van Steensel

  Mr. M.A.M. (Martijn) van Steensel is kandidaat-notaris en partner Ondernemingsrecht bij Van Benthem & Keulen te Utrecht.

  C.W. Kuipers

  Mr. C.W. (Corinne) Kuipers is advocaat Corporate/M&A bij Van Benthem & Keulen te Utrecht.

Gesyndiceerde financiering en Mulder/CLBN

Een voor allen, allen voor een?

• Samenvatting

  In deze bijdrage wordt ingegaan op enkele onzekerheden die voortvloeien uit het arrest Mulder/CLBN van de Hoge Raad in situaties waarin meerdere financiers een kredietfaciliteit verstrekken en een zekerhedenagent is aangesteld. Het is niet duidelijk of in dergelijke gevallen
  iedere financier of de zekerhedenagent een beroep kan doen op verrekening conform het arrest Mulder/CLBN. Hoewel de wenselijkheid van dergelijke verrekeningsmogelijkheden voor de praktijk buiten kijf staat, is er geen rechtspraak die dergelijke mogelijkheden bevestigt. De auteur geeft ook enkele mogelijke oplossingen die deze onzekerheden kunnen wegnemen voor financiers.

• Auteursinformatie

  M. Batteram

  Mr. M. (Merijn) Batteram is advocaat bij Stek Advocaten.

Elektronisch ondertekenen in de financieringspraktijk. Een riskante onderneming?

• Samenvatting

  In de financieringspraktijk worden overeenkomsten steeds vaker ondertekend via de uitwisseling van PDF-scans van de handtekeningenpagina’s. Dit is een vorm van gewone elektronische ondertekening. Deze elektronische handtekening heeft dezelfde status als de handgeschreven handtekening indien deze gezien de omstandigheden van het geval en het doel waarvoor zij is gebruikt voldoende betrouwbaar is. In deze bijdrage zal ik uiteenzetten waarom een PDF-scan in de financieringspraktijk als voldoende betrouwbaar gezien zou moeten worden. Er kleven echter wel de nodige risico’s aan, met name bij het aangaan van een garantie, een borgtocht of het aangaan van een pandrecht.

• Auteursinformatie

  R. van Buuren

  Mr. R. (Roger) van Buuren is advocaat bij Bird & Bird.

Toepassing van het ‘share the pain’-beginsel in de energiecrisis?

• Auteursinformatie

  W.J. Oostwouder

  Prof. mr. W.J. (Wilco) Oostwouder is advocaat bij Loyens & Loeff te Amsterdam en was van 2002 tot 2021 hoogleraar bedrijfsfinancieel recht aan de Universiteit Utrecht.

Cassatie

• Auteursinformatie

  Maartje Möhring

  Mr. M.E.A. Möhring is advocaat in de cassatiesectie van Pels Rijcken.

  Sikke Kingma

  Mr. drs. S.M. Kingma is cassatieadvocaat bij Pels Rijcken en raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.

Verwijdering van desinformatie door socialemediaplatforms met een beroep op de gebruikersvoorwaarden: ondernemersvrijheid of doorgeslagen ‘private censuur’?

• Samenvatting

  Begin januari 2021 besloten Facebook en Twitter tot tijdelijke respectievelijk permanente schorsing van het Donald Trump-account naar aanleiding van ophitsende uitingen rondom de aanval op het Capitool. Sindsdien is ‘deplatforming’ onderwerp van verhit maatschappelijk debat, waarbij regelmatig het woord censuur in de mond wordt genomen onder verwijzing naar de belangrijke maatschappelijke rol van socialemediaplatforms in het publieke debat. ‘Deplatforming’ speelt niet alleen in de VS; in Nederland is een reeks uitspraken gedaan over verwijdering van desinformatie door socialemediaplatforms, onder andere tussen Forum voor Democratie e.a. en YouTube. In al die zaken ging het om uitingen over Covid-19 in strijd met de officiële overheidsinformatie, die als desinformatie gekwalificeerd werden. Met een beroep op de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM) werd door eisers gevorderd de uitingen weer terug te plaatsen. Echter, alleen in uitzonderlijke gevallen heeft artikel 10 EVRM rechtstreekse werking in de verhouding tussen burgers of bedrijven onderling (horizontale werking). Desondanks kunnen grondrechten wel degelijk doorwerken in de privaatrechtelijke rechtsverhouding via de open normen van het privaatrecht, zoals de (aanvullende werking van de) redelijkheid en billijkheid. De recente ‘verwijderingsrechtspraak’ van de Nederlandse rechter vormt daarvan een interessant voorbeeld en loopt bovendien vooruit op toekomstige regulering van online platforms via de Digital Services Act.

• Auteursinformatie

  Mr. B. Brouwer

  Mr. B. Brouwer is advocaat mediarecht en intellectuele eigendom bij Walden Grene te Amsterdam.

Betalingsregeling door rechter: onwenselijke inbreuk op contracteervrijheid

• Samenvatting

  In september 2022 sloot de internetconsultatie van het voorontwerp voor de Wet opleggen betalingsregeling door rechter. Het voorontwerp wordt in dit artikel kritisch besproken. Nut en noodzaak worden tegen het licht gehouden en de auteur gaat ook in op de reikwijdte en gekozen bewoordingen in het voorontwerp. Daarnaast bespreekt auteur de zijns inziens wenselijke toetsingsmaatstaf.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij facily LAW advocatuur en honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut van de Universiteit Utrecht.

S(c)hockschade 2.0: het confrontatiegezichtspunt

HR 20 september 2022, ECLI:NL:HR:2022:1250 (Friese festival)

• Samenvatting

  In zijn arrest van 20 september 2022 gaf de Hoge Raad een nadere duiding aan het confrontatiegezichtspunt bij shockschade. De auteurs bespreken dit arrest en schetsen de ontwikkeling van de confrontatie-eis in het Taxibus-arrest tot het confrontatiegezichtspunt in dit arrest. Daarbij plaatsen zij een aantal kritische opmerkingen over de motivering van het oordeel van de Hoge Raad in dit arrest. Verder stellen zij aan de orde of de vraag of de confrontatie te vermijden was niet feitelijk een eigenschuldverweer is, dat beoordeeld moet worden aan de hand van artikel 6:101 BW.

• Auteursinformatie

  Mr. E.W. Bosch

  Mr. E.W. Bosch is advocaat bij Vogelaar Bosch Spijer Advocaten te Maasdijk.

  Mr. A.J. Korff

  Mr. A.J. Korff is advocaat bij Vogelaar Bosch Spijer Advocaten te Maasdijk.

Intellectuele eigendomsrechten in het erfrecht

• Samenvatting

  De hedendaagse technologie stelt iedere burger in staat tot het maken van creaties. Waar dat voorheen nog was voorbehouden aan de klassieke artistieke geesten van deze wereld, zoals de schrijver of schilder, fotograferen, bloggen, vloggen en podcasten wij er tegenwoordig met elkaar massaal op los. Welke rechten vloeien voort uit deze creatieve content? Zijn dit rechten die na overlijden vererven? Zo ja, aan wie komen deze rechten dan toe? De auteurs hebben de krachten voor een artikel over dit onderwerp gebundeld.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. R.M.I. van der Straaten

  Mw. mr. drs. R.M.I. van der Straaten is advocaat intellectueel eigendomsrecht bij Banning Advocaten te ’s-Hertogenbosch.

  Mr. M.G. Hees

  Mw. mr. M.G. Hees is advocaat erfrecht en partner bij Banning Advocaten te ’s-Hertogenbosch.

Het contracteren van cloudcomputing (SaaS) – oplossingen

• Samenvatting

  Voor het onderhandelen over SaaS-overeenkomsten en software licenties bespreekt deze bijdrage de verschillen daartussen, het bedrijfsmodel van veel leveranciers en de belangrijkste aandachtspunten.

• Auteursinformatie

  Mr. B.L.P. van Reeken

  Mr. B.L.P. van Reeken is advocaat IT en outsourcing en partner bij Van Doorne NV.

De waarschuwingsplicht in geval van meerwerk bij aanneming van werk

• Samenvatting

  In dit artikel wordt ingegaan op het arrest van de Hoge Raad van 1 juli 2022, waarin bepaald is dat voor de toepassing van de tenzij-bepaling in art. 7:755 BW niet vereist is dat opdrachtgever inzicht had in de omvang van de prijsverhoging dan wel (concreet) te verwachten meerkosten. Indien geen prijs voor het meerwerk overeengekomen is, kan teruggevallen worden op art. 7:752 BW.

• Auteursinformatie

  Mr. L.H. Muller

  Mr. L.H. Muller is advocaat bij Construct Advocaten.

Shockschade: de Hoge Raad verzet de piketpaaltjes

• Samenvatting

  In zijn arrest van 28 juni 2022 verving de Hoge Raad de vereisten voor beoordeling van een shockschadevordering door een gezichtspuntencatalogus. Eerst wordt de situatie beschreven zoals deze was tot dit arrest, vervolgens de nieuwe gezichtspuntencatalogus. Afsluitend worden de verschillen tussen beide geanalyseerd en wordt de praktische relevantie daarvan geduid.

• Auteursinformatie

  Mr. E.W. Bosch

  Mr. E.W. Bosch is advocaat bij VBS advocaten te Honselersdijk.

Aandeelhoudersbescherming bij kapitaalverhoging

Een rechtsvergelijkende en rechtseconomische benadering

• Samenvatting

  Deze bijdrage bevat de voornaamste bevindingen van het proefschrift van de auteur over Shareholder protection in share issuances: A comparative law and economics approach. De auteur analyseert de functies van aandeelhoudersbescherming bij kapitaalverhoging, vergelijkt de verschillende technieken van aandeelhoudersbescherming in België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, en evalueert de voor- en nadelen van deze technieken.

• Auteursinformatie

  Dr. mr. T. Vos

  Dr. mr. T. Vos is gastprofessor bij de Jean-Pierre Blumberg Leerstoel aan de Universiteit Antwerpen, vrijwillig wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven en advocaat bij Linklaters te Brussel.

Governance van zorginstellingen: een overzicht van inrichtingsvereisten

• Samenvatting

  De auteur bespreekt aan de hand van het huidige normenkader de inrichtingseisen die voor zorginstellingen aan ‘good governance’, ofwel (goed) bestuur en toezicht, worden gesteld. Ook gaat de auteur in op de interne en externe verantwoordingsverplichtingen, het externe toezicht door de IGJ en de NZa en de mogelijke gevolgen als de inrichting niet voldoet.

• Auteursinformatie

  Mr. E. Luijendijk

  Mr. E. Luijendijk is werkzaam als advocaat bij Holla legal & tax te Utrecht.

Commissaris met financieel belang

Aandachtspunten bij de taakuitoefening ten tijde van een overname

• Samenvatting

  De auteurs bespreken de positie van de commissaris met een financieel belang in geval van een overnamesituatie. Zij behandelen daarbij (1) de taak van de raad van commissarissen, (2) de onafhankelijkheid en (3) de omgang met (potentieel) tegenstrijdige belangen, en formuleren aandachtspunten voor de taakuitoefening ten tijde van een overname.

• Auteursinformatie

  Mr. B.J. Beens

  Mr. B.J. Beens is advocaat bij Loyens en Loeff te Amsterdam.

  Mr. drs. G. De Jong

  Mr. drs. G. de Jong is advocaat bij Loyens en Loeff te Amsterdam en buitenpromovendus aan de Radboud Universiteit te Nijmegen.

De praktijk: wachten op verzet tegen de uitdelingslijst of de vordering dan wel voorrang daarvan eerder al door de rechter laten vaststellen?

• Samenvatting

  In deze bijdrage staat het onderscheid tussen twee procedures die gevoerd kunnen worden tijdens de vereffening van een nalatenschap centraal: enerzijds de verzetprocedure van artikel 4:218 lid 3 BW en anderzijds de vaststellingsprocedure van artikel 4:223 lid 2 BW. Welke weg dient een schuldeiser van de nalatenschap te volgen als er discussie is over het bestaan, de omvang of de voorrang van zijn vordering? Aan de hand van parlementaire geschiedenis, literatuur en rechtspraak worden beide procedures besproken en geeft de auteur handvatten voor de procespraktijk. Wanneer het gaat om eenvoudig vast te stellen aspecten of procedurevoorschriften lijkt de verzetprocedure de aangewezen procedure. Wanneer het geschil complexer en diepgaander van aard wordt en een vordering niet eenvoudig is vast te stellen maar uitvoeriger bewijs noodzakelijk is, is de vaststellingsprocedure de aangewezen procedure.

• Auteursinformatie

  Mr. P.G. Knoppers

  Mw. mr. P.G. Knoppers is advocaat-partner erfrecht bij SmeetsGijbels en rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Rotterdam.

Is een onherroepelijke strafrechtelijke veroordeling steeds vereist voor onwaardigheid van rechtswege ex artikel 4:3 lid 1 sub a BW?

• Samenvatting

  In dit artikel onderzoeken de auteurs of steeds een onherroepelijke strafrechtelijke veroordeling vereist is voor onwaardigheid van rechtswege in de zin van artikel 4:3 lid 1 sub a BW. Gaandeweg hun onderzoek komen zij tot de conclusie dat wetsuitleg en contra legem toepassing van de algemene rechtsbeginselen daaraan in de weg kunnen staan.

• Auteursinformatie

  Mr. F.W. Brans

  Mw. mr. F.W. Brans is senior jurist bij AD Advocaten te Amsterdam.

  Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers

  ­Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers is advocaat bij AD Advocaten te Amsterdam.

De omgangswijze van curatoren met boedelschuldeisers bezien vanuit het verbintenissen- en faillissementsrecht

• Samenvatting

  Boedelschuldeisers bevinden zich grotendeels buiten het regime van de Faillissementswet, waardoor de verhouding tussen curatoren en boedelschuldeisers onduidelijk is. De Hoge Raad legde met het Paperlinx-arrest (2021) de al bestaande complicaties binnen de omgangswijze van curatoren met boedelschuldeisers bloot. In dit artikel licht de auteur deze complicaties toe en onderzoekt zij de precieze verbintenis- en faillissementsrechtelijke verhouding tussen curatoren en boedelschuldeisers.

• Auteursinformatie

  Mr. S.A. Meesterman

  Mr. S.A. Meesterman is werkzaam bij Houthoff te Amsterdam.